Paul Cox: Ik zweeg daarover

Het lijkt wel een bekentenis, maar als aantrekkelijke titel kan dit tellen en om poëziebundels te verkopen mag er ook over de marketingstrategieën nagedacht worden. Deze keer brengt de dichter Cox ons vier cycli. Elk deel van de bundel laat hij voorafgaan door één van zijn eigen tekeningen en een aforisme; filosofische doordenkertjes als opwarmer alvorens in zijn poëzie onder te duiken. Paul Cox is naast auteur ook beeldhouwer.

De literaire output van Cox karakteriseert zich door een heel breed palet aan onderwerpen. Hij is niet bang om die verscheidenheid via zijn pen te verwerken. Rijke poëtische gemoedstoestanden zijn de resultante van die arbeid. Overheersend is het duale gevoel van acceptatie. De dichter stelt geen eisen meer, hij vertraagt zijn levenskoers en maakt een begin van eindbalans op. Evenwicht is nu present, stabiliteit dicteert. De dichter realiseert zich van wat voorbij ging en ziet dat het goed was. Het ouder worden bracht maturiteit. Dichter Cox stelt zich in deze bundel bloot. Een voorbeeld is:

Bijvoorbeeld

In pakweg honderd jaren tijd
heb ik redelijk luidop geleefd
en me verwonderd om wat ik
zag en tegenkwam op weg naar
overal en nergens heen.

Ik sta bijvoorbeeld stil bij
onschuld die nog niet verloren
is geraakt, bij helende gesprekken
met scheef gegroeide boeren
over hoe leeftijd stilaan de
toekomst overneemt en hoe
ik het niet laten kan ongemerkt
grenzen te verleggen naar waar
niemand ze nog vindt.

In pakweg honderd jaren tijd
onderwierp ik me, ik geef het
toe, meer aan de studie van
liefde en vertedering dan aan
de zoektocht naar het gouden
kalf, waardoor ik vandaag nog

meer dan vroeger diep slapeloos
kan raken van hoe geheimen
me omringen en sprekend op
mezelf beginnen te lijken.
Bijvoorbeeld.

In Ik zweeg erover opent Cox zijn mond. Hij deelt zijn persoonlijkheid met de lezer; what you see is what you get. Het worden op die manier opmerkelijke bekentenissen. Een eerlijke retrospectieve van voorbije handelingen en inzichten. Daar waar de poëzie van Paul Cox aanleunt bij de reële wereld, lijken zijn illustrerende tekeningen zich in een nog te veroveren Utopia terug te trekken. Daartussen zoekt de auteur zijn plaats op als schrijver en kunstenaar. Zijn radeloosheid is in die queeste ondertussen getemperd. Zijn taal is niet hoogdravend, blijft met de voeten in de straat en oefent enkel met eerlijke woorden. Cox is als dichter vooral een mens die het volk erkent als waardevolle medestander. Hij opent zijn literair huis voor ieder en elkeen en reikt hen de hand. Respectvol en met de kracht van zijn ambacht.

In deze gedichten wil de auteur zijn levenssprint afremmen en de ultieme langzaamheid promoten. Nostalgische terugflitsen en liefdesgedichten dekken zich met de mantel van tederheid, zonder het gif van de zoetigheid mee te lepelen. Ook de problemen in de communicatie tussen enkelingen ontziet de auteur niet. Ik ben blij dat Paul Cox met deze bundel zeker niet heeft gezwegen.

Ik zweeg daarover, Paul Cox, Uitgeverij Het Moment, Merendree, 2012, ISBN 978-90-8085-019-4

(Frank Decerf)