400 bladzijden troost: Kregtings Koffie

Aangezien ik een hekel heb aan plaatsnemende apparaten, van het klassieke koffiezetapparaat tot en met de heden ten dage uit geen enkel weldenkend huishouden weg te denken trendy Senseo of Nespressomachine, behielp ik mij met oploskoffie. Tot ik las dat oploskoffie een groot vetgehalte heeft, wat me deed overschakelen op filters. Alleen op verplaatsing drink ik espresso, wat uiteraard beter smaakt, maar voor wie graag koffie drinkt met véél melk is het steevast smeken om extra melk. Die minuscule melkcups katapulteren gegarandeerd hun inhoud op je pas gestreken hemd. In drukke zaken wordt de extra melk vaak vergeten, wat me ooit na herhaaldelijk maar evenwel vriendelijk aandringen een sneer van een wat gestresseerde garçon opleverde: waarom ik dan geen koffie verkeerd bestelde? Maar veel melk in de koffie is nu eenmaal niet hetzelfde als een lait russe

Maar ter zake: verpakt in een hersluitbaar zakje dat tot de verbeelding spreekt – het zou wel eens koffiebonen kunnen bevatten – zit het bijna 400 pagina’s tellende boek Koffie van Marc Kregting. Aangekondigd als een doeboek, met feuilletons, reportages, quizvragen, gedichten en illustraties. Koffie is een tragikomisch feuilleton dat begint bij de kredietcrisis in 2008 en wordt afgewisseld door polemiek en handige weetjes.

De illustraties zijn eerder beperkt: foto’s van – allen bij een kopje koffie – Bob Dylan, Jean-Paul Sartre, een still uit de film Coffee and Cigarettes van Jim Jarmusch, Obama en Osama Bin Laden samen op één pagina, maar met hun gelijkenis elk apart opdoemend vanuit hun eigen kopje koffie. Che Guevara wordt vereeuwigd tot Che Latte.

Door de afwisseling van feuilletons, lezersreacties, berichten uit het koffiehuis, fictieve kortingsbons, proza, weetjes allerhande (Herman Brood kon naar eigen zeggen bij leven en welzijn zijn orgasme uitstellen door aan koffie te denken) en lezersopgaven is deze turf een boeiend en afwisselend boek geworden, dat ook niet perse van a tot z moet gelezen worden maar dat je lukraak kan openslaan.

Ook de dichters werden niet vergeten: van Nachoem M. Wijnberg en Nijhoff tot Guus Luijters en Alfred Schaffer (Breng hem verse koffie, zonder melk, / geef hem genoeg warme dekens / en houd ramen en deuren gesloten). Ook al op de koffie: Sofie Cerutti, die een nieuwe dichtvorm ontwikkelde: de 160 – zijnde het maximaal aantal tekens, inclusief spaties, van een sms-bericht:

Sms heeft de
wereld ingrijpend
veranderd: de
spanning in je lijf
als om 7:23 een
berichtje trilt
terwijl je wettige
wederhelft koffie
inschenkt redt
huwelijken

Aan koffie is erg veel geld verdiend, en de vaak niet zo fraaie keerzijde van het bakje troost wordt hier dan ook niet vergeten. De Ethiopische dichter Abdilatif Abdalla:

Deze koffie wordt gebrand, deze koffie wordt gemalen
Deze koffie wordt op de proef gesteld, deze koffie wordt uitgeperst
Maar hij blijft zwart, zwart als mijn huid, dagloner.

Prima cadeauboek, niet voor op het nachtkastje, maar voor bij de koffie. Graag met twee extra melkjes, alsjeblieft.

Koffie - Een doeboek, Marc Kregting, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2013, ISBN 978 90 284 2492 0

(Roger Nupie)