Waar geen uren te vrezen zijn

In het onderzoeksrapport Poëzie in actie van de Vlaamse Auters Vereniging (VAV) – een overigens heel valabele oefening- stelt collega Koen Stassijns: "Slechts een beperkt deel van het poëzieaanbod wordt gerecenseerd in kranten en tijdschriften. Er verschijnen de laatste jaren opmerkelijk minder poëzierecencies. Die krijgen minder ruimte toebedeeld."
Jammer genoeg is dat inderdaad correct. In vroeger tijden had ieder zichzelf respecterend dagblad een literaire pagina, of toch op zijn minst een letterkundige kroniek waarin poëzie aan bod kwam. Men durfde toen zelfs nog een eigen agenda te voeren, en liep niet altijd aan de hand van de uitgevers. Er worden amper nog bundels besproken. Vandaar dat bijvoorbeeld het literair tijdschrift Digther en De Auteur op zeer geregelde basis met recensies uitpakken. Niet alleen poëzie echter komt er wat recensies betreft bekaaid van af: ook essays worden vaak doodgezwegen. Onlangs kreeg ik een boekje in handen met de wat vreemde titel Waar geen uren te vrezen zijn en geen wereld. Alhoewel het werk al een tijdje geleden het leven zag, vond ik het toch de moeite om eens door te nemen. In een korte bespreking laat Christina Guirlande ons kennismaken met de poëtica van de Kalmthoutse dichteres Bie Wouters: de luxe van poëzie is dat ze niets hoeft te bewijzen en niemand hoeft te overtuigen.

Hamamelis

Wie in de winter wil bloeien
moet leren zwijgen als anderen spreken
aan roerloze twijgen zijn verlangen temperen
de adem inhouden en verwaterd licht voor lief nemen
met stramme vingers, met blaren als bronzen souvenirs
en ijskristallen in de oksels, blijven wenken
tot de dag komt dat de knoppen splijten
en vurige tongen spuwen in verstilde tuinen.
Brandend braambos rond een jonger huis
staartster in de lange vriesavond. Hamamelis is
engelengeduld dan toch beloond.

De taal van Wouters is toegankelijk, makkelijk, ongestructureerd en verfrissend. Haar vrouwelijk schrijfstijl laat de woorden ademen tot tijdloze poëzie. Ze zoekt haar voeling met de natuur zo sterk mogelijk en ontmenselijkt haar samenleving door de natuur een primordiale plaats te gunnen. In haar voorbije realisaties heeft ze veel samengewerkt met plastische kunstenaars zoals daar zijn Rudolf Meerbergen en Myriam Ceuppens. Haar gedichten betrekken haar kindertijd en herinneringen in haar oeuvre waardoor een tijdsdocument van een voorbije periode voor altijd is vastgelegd en dus is bewaard gebleven voor de komende generaties. Bie Wouters zoekt via eenvoud en ontvleesde woorden naar uitgepuurde verzen. Ze behandelt haar thema's vanuit een diepmenselijke invalshoek. Dit kon in het verleden de jury van de Blanka Gyselenprijs voor Poëzie bekoren: Bie Wouters ontving terecht die nominatie voor enkele van haar gedichten.
Met dit essay heeft Christina Guirlande een pretentieloos, maar zeer interessant essay op de markt gebracht. Haar doel om het werk en de persoon van Bie Wouters beter bekend te maken is een verdienste. Een altruïsche daad die de waarden van vriendschap overstijgt.

Waar geen uren te vrezen zijn en geen wereld, door Christina Guirlande, Uitgeverij De Blauwe Engel, Mechelen (Hombeek), 2010, ISBN 97890 7577 6188

(Frank Decerf)