Een verticale horizon

De kracht van een titel is niet te onderschatten. Een poëziebundel blijft in wezen een letterlijk en vooral figuurlijk fijn ding dat via een uitgekiende strategie en trefzekere woordkeuze een lezer in de verleiding moet brengen. En dat is precies wat met mij gebeurde, Brak heeft mij verleid; althans de titel van zijn recentste bundel. Zeg nu zelf: Een verticale horizon prikkelt de nieuwsgierigheid. Wie de dichter Piet Brak niet kent, is niet goed bezig, niet op de hoogte en mist wat in zijn bibliotheek. Piet Brak, tevens beeldend kunstenaar, debuteerde in 1964 met de dichtbundel Apollo. Nadien volgden nog bundels als Woorden van Water, Gezangen voor een ter doodveroordeelde, 5 gedichten in het gras en De Kwakkel.
Een verticale horizon omvat 7 cycli. In Dagboek keert de auteur terug in de tijd en analyseert hij de gevoelens die de herinneringen aan zijn moeder en vader bij hem oproepen. Tedere poëzie gelukkig gevrijwaard van elke vorm van pathetiek. In Vliesvlees vond ik Avondangst een sterk gedicht:

Ik wil haarfijn luisteren,
bijvoorbeeld naar een trein,
of naar je lichaam in een holte
naast mij.

Ik wil haarfijn kijken:
naar de ernst van je blik
in het schemerlicht,
naar het lemmer van een mes
achter het raam,
naar een deur op een kier.

Dit is liefde zei je.

In de derde cyclus Observatie voelt de dichter verlies en gemis sterk aan. Vooral de moederfiguur, het meisje, de vrouw in het algemeen brengen hem tot kristalheldere poëzie. Deze gedichten maken stil. Pretentieloos wordt de roos geraakt. In de 5 gedichten in Waterhuid komt water in de diverse vormen aan bod: ijsschaatsen, tranen, varen en de zee zijn de karretjes waarin Piet Brak zijn lading analyses vastsjort. Een frisse kijk op reeds aangeboorde thema's. De volgende cyclus is getiteld Hemeltergend. Vanuit dagdagelijkse situaties weekt de dichter poëtische beelden los die op ons netvlies gebrand blijven. Zijn schijnbaar simpel woordgebruik verrijkt de duiding en zet aan tot ontdekking. De lezer treedt een wereld binnen waarin de verrassing, door een afgewogen woordenschat, de leeservaring nog versterkt.

Oostende – Hotel Polaris
Ze maakt zich hevig mooi,
en kijkt naar hem
met een marineblauwe blik.

Subliem in haar verveling
begeert ze hem in de roze
betegelde badkamer,
voor een vloeibare spiegel.

Ze wil hem pijn doen met haar
scherpe vingernagels,
in heimelijke onverschilligheid.

Het glimmende uitdagende lichaam
achter het douchegordijn golft
in een zeezicht
op de muur.

Daarna volgt de cyclus Klein Beschrijf. De bundel wordt afgesloten met de reeks Z-W-I-T-S-E-R-L-A-N-D, het resultaat van het Project Mens-Landschap waarin gedichten tot stand kwamen die een specifiek doel voor ogen hadden. Met Een verticale horizon heb ik een mooie bundel leren kennen en werd ik in mijn overtuiging versterkt dat Piet Brak een van onze betere dichters is geworden. Zijn taalpalet, zijn geduldig in elkaar zetten, zijn teder aanvoelen van kantelmomenten en zijn verbondenheid met de mens als onderwerp doen mij al naar de volgende publicatie uitkijken.

Een verticale horizon, Demer Uitgeverij, Diepenbeek, 2011, ISBN 978-1-4461-5918-7

(Frank Decerf)